Poezja opowiada o ludziach, ich wewnętrznych przeżyciach, opisuje stosunek do świata, przedstawia poglądy i filozofię życiową oraz system wartości jakim się kierują w swoich działaniach. Ogólne definicje roli poety i jego twórczości zostały nakreślone przez filozofię tego okresu:






Gottlieb Fichte podkreślał ogromne znaczenie jednostki jako indywidualności, a jej możliwości kreacji porównywał z boskimi.







Fryderyk Schlegel zajmujący się głównie znaczeniem artysty, akt twórczy porównywał z kreacją boską, w czasie którego artysta wznosi się ponad rzeczywistość ziemską, odrzuca wszelkie normy i prawa i staje się Bogiem własnej kreacji.





Wilhelm Schelling uważał sztukę za drogę do poznania rzeczywistości, ale nie przez jego odwzorowywanie, a przez próbę dotarcia do ducha świata, nieskończoności, według niego wszystko odznacza się irracjonalizmem i intuicjonizmem;






Fryderyk Hegel uważał historię za nieustająco rozwijające się wcielenie bytu, który odwzorowuje się w życiu narodów, a w szczególności dziejowe posłannictwo pełnią jednostki wybitne takie jak artyści czy przywódcy.




Wszyscy jednak byli zgodni w twierdzeniu, że poeta jest geniuszem, równającym się z Bogiem, przez niego wybranym, ale w konsekwencji niezrozumianym, samotnym i wyobcowanym. Poezję okresu romantycznego można więc podzielić na trzy grupy: w pierwszej znajdują się utwory poświęcone tematowi człowieka- poety „skażonego” geniuszem, w drugiej dzieła, które są świadectwem poglądów i filozofii ówczesnej epoki, w trzeciej poematy i wiersze zajmujące się ważnymi kwestiami narodowymi. Do utworów omawiających rolę poezji i poety zaliczyć można "Testament Mój" Juliusza Słowackiego, "Nie-Boską komedę" Zygmunta Krasińskiego i "Dziady” cz. III Adama Mickiewicza jako najbardziej reprezentatywne dla tego nurtu i przedstawiające różne ujęcia tego zagadnienia. Juliusz Słowacki w wierszu pt "Testament Mój" pokazuje postać samotnego poety, który włada niezwykłą potęgą geniuszu. Dzięki niej może sprawić, że przyszłe pokolenia staną się bliskie aniołom.